Een bezoek aan Fagradalsfjall

Het is één jaar geleden dat de vulkaan Fagradalsfjall uitbarstte. Na een lange periode van ontelbare aardbevingen begon de vulkaan op 19 maart met het spuwen van lava. Het was de eerste keer in 800 jaar dat er een vulkaanuitbarsting plaatsvond op Reykjanes, een schiereiland in het zuidwesten van IJsland. In juni (2021) mocht ik dit indrukwekkende spektakel gaan bekijken…

Omwille van the incident, zoals ze het in IJsland zo mooi zeggen, was het gedurende enige periode niet eenvoudig om voet aan land te zetten. Na 5 dagen quarantaine was het eindelijk zover. Maanden op voorhand keek ik er al naar uit om de vulkaanuitbarsting te bezoeken. Ontelbare foto’s die mijn IJslandse kennissen en vrienden gretig hadden gedeeld op hun sociale media had ik al gezien. Ook de livestream van de vulkaan-in-actie had ik nauw in de gaten gehouden.

The real deal
Maar nu is het mijn beurt, onze beurt. Samen met collega Freya rijd ik richting Grindavik. Na het parkeren van de wagen nemen we de tijd om ons warm aan te kleden en zetten we koers richting vulkaan. De weersomstandigheden zijn verre van ideaal, maar dat kan ons niet tegenhouden!

Na een dikke tien minuten stappen komen we aan bij een lavaveld. Dat is overigens niets bijzonder in IJsland, maar dit lavaveld is ongewoon. De hele vlakte is gevuld met nog smeulende lava. Op verschillende plekken stijgen stevige rookpluimen op uit de grijze massa. Aan de zijkanten kan je zien hoe een dikke oranje smurrie langzaam uit de verharde steenlaag vloeit. Waar de hete lava het gras aanraakt ontstaan kleine brandjes. Alleen al dit fenomeen is fascinerend om naar te kijken. Maar wij zijn hier voor de grote ontmoeting met Mt Fagradalsfjall. Dus zetten we onze tocht verder. Tijd voor the-real-deal! Maar is was hij, die lava spuwende berg?

IJsland, een andere planeet
Wanneer we het pad op de helling nadern, voel ik de eerste druppels op mijn jas. Oh nee… Ik trek mijn regenjas wat hoger dicht en mijn muts wat lager over de oren… let’s go! We beginnen aan een stevige klim. De grond, roest van kleur, bestaat voornamelijk uit losse stenen. Wanneer we de top van de eerste helling bereiken, kijk ik even rond. Waar zijn we beland? Het landschap voelt buitenaards. Hier groeit helemaal niets, het uitzicht reikt tot de horizon, geen enkel teken van leven. Het lijkt wel een maanlandschap en het voelt ook zo aan tot een stevige wind mij terugblaast naar de realiteit. Juist, ja… IJsland!

En koud! De dunne handschoenen die ik van Freya heb geleend houden niet langer stand. Ik probeer mijn vingers in beweging te houden en stap verder tegen een behoorlijk tempo terwijl de regen tegen mijn gezicht kletst.
We zijn ondertussen al een aardig stuk opgeschoten. Is het nog ver? Voorlopig zie ik nog geen vulkaan zoals ik op de vele beelden had gezien. Misschien zijn mijn verwachtingen te hoog?

Een dikke oranje soep
Ik kijk achterom naar Freya, als zij dit kan, kan ik het ook. We stappen in stilte verder. Babbelen heeft weinig zin, alle klanken worden meteen afgevoerd door de wind. Daardoor ben ik een poosje in gedachten verzonken. Ik houd vooral de grond goed in de gaten. Het pad is er slecht aan toe, het is uitkijken waar je stapt. Dan kijk ik nog eens op en ja hoor, daar is hij! Knaloranje lava wordt met enorme massa’s de lucht in geschoten. Waw!

Is dit echt? Ik kom tot het besef dat ik met open mond voor me uit staar. Enthousiast loop ik gehaast verder! We komen aan bij iets wat een soort uitkijkpunt moest zijn. Tot mijn verbazing zijn er maar drie andere mensen aanwezig. Van hier hebben we een uitstekend zicht: een enorme poel van kokende lava borrelt in de krater als een soort dikke soep in een ketel. De opverende lava reikt best hoog.

We zetten ons even neer en genieten van het schouwspel. Intense levendige tinten oranje en rood staan in fel contrast met de grauwgrijze lucht en de donkere berg. Je kan duidelijk zien hoe een kokende rivier wegstroomt uit de vulkaan en zich een weg baant door het landschap. Dit is het regelrechte bewijs dat de aarde leeft!

Nederigheid
Ik vraag me af waarom het zo indrukwekkend is om zoiets verwoestend te zien? Is het de aanvaarding of de erkenning van de krachten der aarde? Het volledige land getuigt van de oerkrachten van de natuur, dat is wat ik zo fascinerend vind aan IJsland. Om nu met eigen ogen te zien hoe het landschap onverbittelijk gedwongen wordt tot een metamorfose is intrigerend en angstaanjagend tegelijk! Dit is hoe IJsland is ontstaan en hoe het blijft veranderen. De aarde heerst en blijft op dit niveau, ondanks alle kennis en technologische snufjes van nu, ontoegankelijk terrein voor de mens. We kunnen het alleen maar ondergaan en mogen dankbaar zijn dat we hier simpelweg kunnen toekijken en genieten.

De weg terug is voornamelijk een afdaling en gaat stukken vlotter. Wanneer we klappertandend beneden komen, houden we nog even halt bij het smeulende lavaveld om ons op te warmen aan de oer-energie afkomstig uit het binnenste van de aarde.

#wildvanhethogenoorden, kan het nog echter worden?

De uitbarsting van vulkaan Fagradalsfjall of Fagradalshraun ging zo’n zes maanden door, ondertussen werd de eruptie officieel ten einde verklaard.