Bergen van blauw ijs en donkergrijs basalt, heetgeblakerde vulkanen, onmetelijke ijswoestijnen en borrelende warmwaterpoelen. Nergens op onze planeet oogt de aarde zo buitenaards als op IJsland. Het ruwe en desolate landschap ligt er schijnbaar roerloos bij. De stilte is bij wijlen onwezenlijk. Niets is echter minder waar. De oerkrachten die onze planeet miljarden jaren geleden gestalte gaven, gaan vandaag als vanouds tekeer onder de aardkorst. Niet zelden verandert het IJslandse landschap ingrijpend van gedaante en overal zijn vulkanische sporen terug te vinden.

Ook de eilandbewoners lijken bij aanvang onbewogen. Het zijn natuurmensen pur sang. Het duurt het even eer ze ontdooien, maar eens het ijs gebroken is, blijken ze de hartelijkste mensen denkbaar. Ze leven samen met de natuur, volgens de strikte voorwaarden die de wispelturige IJslandse seizoenen opleggen. Er heerst er een grote onderlinge verbondenheid, voornamelijk in meer geïsoleerde gebieden, waar mensen sinds mensenheugenis op elkaar aangewezen zijn.

In het grote kosmische draaiboek lijkt het alsof IJsland slechts enkele seconden geleden uit de onstuimige dieptes van de Noord-Atlantische Oceaan oprees. Hoewel onze planeet 4,5 miljard oud is, kwam IJsland maar zo’n 16 miljoen jaar geleden aan de oppervlakte. Op de Mid-Atlantische Rug, de geologische breuklijn tussen de Euraziatische en de Noord-Amerikaanse platen, wordt vanonder de aardkorst met regelmaat gloeiend hete lava naar boven gestuwd. Wanneer de lava stolt vormt ze bovenop de tektonische platen nieuw land. Zo ontstond IJsland miljoenen jaren geleden en de jongste telg Surtsey in 1967.

In Þingvellir Nationaal Park, waar in 930 het eerste IJslandse parlement of alþingi werd bijeengeroepen, kan je de vulkanische krachten uit het binnenste van onze planeet van dichtbij aan het werk zien. Zelden rijzen tektonische platen boven de zeespiegel uit, maar in de riftvallei Almannagjá, waar aan weerszijden van het wandelpad reusachtige basaltrotsen opschieten, wordt de werking van onze aarde plots heel erg tastbaar.

Waar de IJslandse ringweg, de Þjóðvegur 1, het hele jaar door bereisbaar is, ontsluit het desolate binnenland slechts enkele maanden zijn geheimen aan de buitenwereld. Wanneer de zomer zachtjes wegkwijnt en de winter oprukt, worden de onverharde F-wegen naar het binnenland bedolven onder een ondoordringbare laag sneeuw en ijs. Zelfs s’ zomers is een stevige 4×4 nodig om door te dringen tot het hart van het eiland. Waar je ook gaat, tijd is van cruciaal belang. Reizen naar IJsland is reizen naar de natuur in oerstaat, onberoerd door menselijke handen. Het eiland laat zich niet zomaar op enkele dagen ontdekken. Voor IJsland neem je de tijd, de tijd om verwonderd te zijn en bovenal de tijd om traag te zijn.