Winterexcursie naar een verborgen ijsgrot in Zuid-IJsland

Geplaatst op 31 juli, 2024

Door Mario Coppens – IJslandspecialist

Voor mijn tweede bezoek aan een natuurlijke ijsgrot koos ik bewust voor een afgelegen, moeilijker bereikbare locatie, in de hoop op een nog spectaculairdere ervaring. Mijn eerste ijsgrotbezoek, enkele jaren geleden bij de Vatnajökull, was fascinerend maar ik wilde nu dus iets dat minder toegankelijk was. Deze keer bevond de grot zich aan de westrand van de Mýrdalsgletsjer, alleen bereikbaar per superjeep.

Klaar voor vertrek

De georganiseerde tocht, onder leiding van een Engelssprekende gids, begon in Vík, het zuidelijkste dorpje van het eiland en het epicentrum van begeleide tochten in Zuid-IJsland. Het was duidelijk te merken op de parking waar er wordt verzameld. Een drukte van toeristen die op zoek waren naar hun gids of nog snel inkopen deden voor de lunch onderweg. De ene was al wat beter voorbereid dan de andere. Maar de IJslanders hebben het blijkbaar allemaal al meegemaakt en bleven er geduldig onder, hoewel hun scherpe retoriek anders deed vermoeden.

Zo kennen we de IJslanders. Rustig, maar rechtuit.

Uiteindelijk geraakte iedereen ingedeeld bij de juiste gids en konden we in de speciaal uitgeruste superjeeps klimmen. Klaar om ons te laten meevoeren naar de verborgen schatten van de winterse wildernis aan de andere kant van de gletsjer, want Vík ligt aan de voorzijde van de Mýrdalsgletsjer, ingeklemd tussen de Atlantische Oceaan en het ijsmassief.

Winterexpeditie

We vertrokken met vijf voertuigen in konvooi, wat aanvankelijk de vrees opwekte dat het een massagebeuren ging worden, maar de organisatie pakte het goed aan. Ze begrijpen duidelijk wat de meeste toeristen verwachten: een unieke ervaring, weg van het toeristische pad en met zo min mogelijk medetoeristen. En die ervaring kregen we effectief!

In onze superjeep, gevuld met tien personen, waren alle zitjes ingenomen. Duitsers, Nederlanders, Engelsen. Een bonte mix van avonturiers en talen.

Het pad – eerder een ijsrivier – kronkelde en hopte door dik besneeuwde vlaktes, over bevroren rivieren en met smeltwater gevulde ijsgeulen. Het was stil in de jeep. Iedereen bewonderde het avontuur buiten de ramen.

En het was een avontuur!

Meerdere keren zaten we vast in de opgehoopte sneeuw waardoor het konvooi ‘kruipend’ een nieuw spoor moest maken. De bandenspanning van de superjeeps kon aangepast worden aan het terrein, maar de luchtslangen raakten vaak los door het geploeter door de sneeuw. Regelmatig moesten we stoppen om de slangen opnieuw aan te sluiten. Het zorgde allemaal voor bewondering voor de chauffeurs en het onwaarschijnlijke parcours dat we volgden: een winterexpeditie richting de ijsgrot.

Witte woestijn

Het betoverende landschap, omlijst door bergen in een sluier van maagdelijk wit tegen een achtergrond van een helderblauwe hemel, was sprookjesachtig. Alleen al dit onderdeel van de excursie en het filmdecor waarin ik was terechtgekomen maakte de tocht geslaagd.

Na ongeveer een anderhalf uur bereikten we ons einddoel. De superjeeps hadden ons naar de rand van het gletsjerijs gebracht. Van hieruit was het nog even wandelen. We kregen een helm om in de grot te gebruiken en crampons om het stijgende pad naar de ingang van de ijsgrot de baas te kunnen. Aanvankelijk was er weinig te zien en blies de ijzige wind in het gezicht terwijl de sneeuw onder onze voeten zacht kraakte. Met gebogen hoofd tegen de kou liepen we in pas achter de gids.

Na ongeveer 15 minuten hadden we de top van de helling bereikt en lag voor ons een kleine ijsvallei omgeven door gelaagde ijsmuren in verschillende blauwtinten. Langs de zuidkant had winderosie een enorme eivormige opening gecreëerd, als een soort toegangspoort tot de vallei. Een kunstwerk van Moeder Natuur! Het is onvoorstelbaar dat iets dergelijks zo maar kon ontstaan. Volgens de gids begon het waarschijnlijk ooit met een kleine opening waar smeltwater doorsijpelde. Nadien heeft de wind het overgenomen en het gat alsmaar wijder gemaakt.

De ronde poort lag pal tegenover de ingang van de ijsgrot, een tunnel van ongeveer 2 meter hoogte en anderhalve tot 2 meter breedte. Hier en daar schoot een gat als een lucht- en lichtkoker door het ijs en toonde ons de dikte van de ijslaag aan de rand van de gletsjer, ongeveer 40 meter.

De ongeveer 200 meter lange tunnel leek opgetrokken uit massief en ijskoud, blauw glas waarin eeuwenoude luchtbelletjes opgesloten zaten. Ook hier had de wind zijn artistieke stempel achtergelaten en de wanden een golvend oppervlak bezorgd. Op sommige plaatsen werd de gladde structuur onderbroken door zwarte lijnen, sediment uit een ver verleden, en schijnbare barsten die de gelaagdheid van het ijs accentueerden.

De smartphones en fototoestellen draaiden overuren. Elk detail kwam in aanmerking voor een foto. Alle poses, invalshoeken en lichtvariaties werden uitgeprobeerd om dit uitzonderlijke stukje natuur, bij toeval ontdekt tijdens een trainingssessie van het IJslandse Rescue Team, te vereeuwigen.

Bevroren mysteries

Ook de verbeelding draaide op volle toeren. Ondanks de onwaarschijnlijke schoonheid van de ijsgrot en de overweldigende omgeving, kon ik in de slingerende ijstunnel niet ontsnappen aan een onverklaarbaar gevoel van spanning. Ieder moment leek doordrongen van een verwachting, een onbestemd gevoel dat een horror wending in het verschiet lag, alsof de ijswanden van de grot hun eigen mysterieuze geheimen koesterden en op het punt stonden ze prijs te geven.

Maar mijn voorgevoel was ongegrond, en de ijsgrot behield haar serene pracht. Het doet wat met een mens, zo’n locatie.

Na ongeveer 1 uur kijkgenot was het tijd voor de terugrit en die was niet minder spectaculair dan de heenreis. Ondertussen zat de zon al lager en waren de schaduwen langer waardoor het landschap een melancholische sfeer uitstraalde. Het paste bij een afscheid. Een afscheid van een onvergetelijke tocht en een stukje imponerende natuur!

Deze tocht kan tijdens de winter altijd worden toegevoegd aan een reis door Zuid-IJsland.