De rol van de Groenlandse hond

In februari maakte collega Freya een studiereis naar winters Groenland, waar ze vijf dagen doorbracht in Ilulissat, de stad van de ijsbergen. Tijdens haar verblijf viel het haar op hoeveel honden er in en rond de stad te vinden zijn. De lokale gids vertelde haar meer over de bijzondere rol van de Groenlandse hond. In dit artikel vertelt ze je alles over de geschiedenis en traditie van de honden in de Groenlandse gemeenschap.

Geschiedenis en traditie doorheen de jaren

Honden hebben altijd een belangrijke rol gespeeld in Groenland en de bredere Arctische regio. Al meer dan 5000 jaar worden honden ingezet als transportmiddel en voor de jacht, met de hondenslee als iconisch symbool van deze traditie. Zelfs vandaag de dag blijven de sledes en de technieken van mushen vrijwel onveranderd. Opmerkelijk is dat er in Ilulissat, een stad met ongeveer 4.600 inwoners, meer honden zijn dan mensen! Je vindt ze voornamelijk aan de randen van de nederzetting, waar ze bezoekers verwelkomen met een symfonie van gehuil en geblaf.

Veel mensen in Groenland, maar misschien in Ilulissat nog meer dan op andere plaatsen, gebruiken honden in hun dagelijkse leven. Er zijn geen wegen die de verschillende nederzettingen verbinden dus alternatieve vervoersmiddelen zijn enorm belangrijk. Tijdens de zomer wordt er voornamelijk gereisd per boot maar zodra de zee in de winter gedeeltelijk bevriest, worden sneeuwscooters en hondensledes de belangrijkste vervoersmiddelen.

Jammer genoeg neemt aantal honden in Groenland echter af. Dat komt voornamelijk door de hoge kosten voor het onderhouden van de honden. Een sneeuwscooter is duurzamer en komt goedkoper uit. In Ilulissat blijven de aantallen relatief stabiel omdat de meeste mensen er leven van de visserij. Eén van de meest populaire visplekken in de omgeving is de Ilulissat fjord, dat op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat. Dit betekent dat gemotoriseerde voertuigen niet zijn toegestaan in het gebied. Daarom wordt hier dus de hondenslee gebruikt in plaats van de sneeuwscooter.

De Groenlandse hond

In Groenland worden honden niet gezien als huisdieren in de traditionele zin, maar eerder als waardevolle werkdieren. Het is dus belangrijk om de honden niet zomaar aan te raken, ze zijn niet gewoon aan menselijke affectie en kunnen hierdoor onvoorspelbaar uit de hoek komen. Puppy’s worden vrij gelaten om rond te rennen tot ze ongeveer zes maanden oud zijn. Daarna worden ze aan de ketting gelegd en worden ze getraind om samen te rennen met de andere honden.

Het Groenlandse sledehondenras is zeer ‘puur’ vanwege strenge kruisingsregels. Boven de Arctische cirkel zijn geen andere hondenrassen te vinden en het importeren van honden is verboden. Zodra sledehonden het gebied verlaten, mogen ze niet terugkeren.

Ze staan gekend voor hun kracht, energieniveau en uithoudingsvermogen. Met hun dikke wintervacht zijn ze bestendigd tegen de koude arctische weersomstandigheden. Daarbij hebben deze sledehonden het bijzondere vermogen om de omgeving te lezen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld voelen wanneer het ijs te dun is om over te steken, en zullen ze stoppen met rennen.

Het traditionele gebruik van sledehonden wordt vaak van generatie op generatie doorgegeven, waarbij de kunst van het mushen van ouders of grootouders wordt geleerd.

De slee

De iconische Groenlandse slee wordt de dag van vandaag nog steeds op de traditionele manier gemaakt. Dat wil zeggen met houten planken die vast gemaakt zijn door middel van touwen. De touwen geven de constructie een zekere flexibiliteit die nodig is om te rijden over ruwe en oneffen ondergronden. Mocht de slee vastgemaakt worden met vijzen, dan zou de minste klap ervoor zorgen dat alles uiteen springt!

Ook de manier waarop de honden worden vastgebonden aan de slee is uniek aan Groenland. Hier bindt men de honden met aparte touwen aan de slee vast terwijl men in andere delen van de wereld een visgraat structuur gaat gebruiken. Dat betekend dat alle honden aan hetzelfde touw vasthangen. Omdat men in Groenland vaak over bevroren watervlaktes rijdt, bindt men de honden elk afzonderlijk vast. Op die manier kunnen, als één van de honden in het water valt, de andere honden hem eruit trekken.

De musher

Het is niet mogelijk om zelf een hondenslee te besturen in Groenland. Door de aard van de honden en de specifieke manier waarop ze getraind zijn, kan je enkel als passagier meerijden.

Met een handvol bevelsoproepen en een formidabele zweep als hun enige gereedschap besturen de mushers vakkundig hun roedels om veilig hun favoriete visplaats of jachtgebied te bereiken.

Het leren van deze kunst begint al vroeg bij de Inuit. Van de ene generatie op de andere hebben kinderen vaak hun eigen kleine slee en zelfs een paar eigen honden.

Zelf de Groenlandse hond ontdekken? Bekijk hier de reismogelijkheden of contacteer onze specialisten voor een afspraak of een reisvoorstel op maat.

#wildvanhethogenoorden