Roadtrippende romantiek in Zuid-IJsland

De IJslandse ringweg blijft boeien – Highway 1 behoort tot de spectaculairste routes in Scandinavië. Wie echter ook wil proeven van ‘the next step’, wacht een rit door de groene hel van Landmannalaugar.

In het Lake Hotel in Egilsstaðir, de onofficiële hoofdstad van Oost-IJsland, brandt het haardvuur en straalt de witte ontbijtruimte alle Arctic-sfeer uit die je maar van een historisch Scandinavisch hotel zou kunnen verlangen. Nog snel de auto voltanken, een meeneemkoffie in de bekerhouder, de zetelverwarming op halve kracht en dan kiezen we Highway 1 in zuidelijke richting, recht door Austurland (Oostland) ook wel Austfirðir genoemd, één van de acht regio’s van IJsland. Het gebied telt amper 15.000 inwoners op een oppervlakte van net geen 22.000 vierkante kilometer en is daarmee de dunstbevolkte regio van IJsland. Een dik half uurtje verder besluiten we de hoofdweg te verlaten en opteren voor de 939, wat op de kaart een shortcut is. Maar dat is theoretisch, want de bergrit over onverharde weg levert verrassingen.

We rijden uit het niets een zware mist in, met alleen fluisterende wind en het gegrom van onze Toyota-terreinwagen als partner. Tergend traag vorderen we, telkens opschrikkend als we op het laatste moment de koplampen van een tegenligger zien. Terug op zeeniveau slingert Highway 1 door ontelbare fjorden, waar nieuwe mistbanken als filters het zonlicht dempen. Maar wanneer we de lookout van Stokksnes bereiken, is het wolkendek weer zwaar en dicht. Stokksnes is een voormalig NATO-radarstation en vanop de rots kijken we uit op een scherpe landtong aan deze kustlijn in zuidoostelijk IJsland, die de reputatie heeft quasi-permanent in de mist gehuld te zijn. Vandaag is geen uitzondering. Achter ons bevinden zich de berg Kastarárfjall en de Vestrahorn, een berg die te zien was in de Bollywood-film Dilwale.

Lunchen doen we op aanraden van Dagny Ros (een IJslandse chef die haar tijd verdeelt tussen België en haar thuisland) bij Otto Matur & Drykkur in Höfn. Niemand reist naar IJsland voor de culinaire hoogtepunten, maar verwacht je zeker niet aan uitsluitend fastfood of veredelde grootkeuken. Hier spreekt men van ‘New Nordic Cuisine’. In wat het oudste gebouw van dit vissersdorp genoemd wordt, maakt men de lekkerste kreeftensoep van IJsland. Daarbij komt een plak zuurdesembrood waarvan het moederdeeg een Canadese oorsprong heeft. En we kunnen het ook niet laten om enkele kaneelkoffiekoeken te kopen voor straks onderweg.

AFSPRAAK MET JAMES BOND

Een uur rijden ten zuiden van Höfn bevindt zich Jökulsárlón, een halfbevroren meer voor de Breiðamerkursandur-gletsjer, waar o.a. scènes voor twee James Bond-films gedraaid wewrden: ‘A View to a Kill’ uit 1985 met Roger Moore als 007 en ‘Die Another Day’ uit 2002 met Pierce Brosnan in die hoofdrol. Naar verluidt dronken de geheimagenten tijdens de opnamen een wodka met droge Martini die was geschud, niet geroerd. Ook beelden uit de films ‘Lara Croft: Tomb Raider’ uit 2001 met Angelina Jolie in de hoofdrol en ‘Batman Begins’ uit 2005, zijn hier geschoten. Jökulsárlón is met andere woorden niet alleen het grootste, maar ook het bekendste gletsjermeer van IJsland. Het is bovendien vrij jong, aangezien het pas in de jaren 1934-35 ontstond. Met een diepte van ongeveer 250 meter is het momenteel het diepste meer van het land. De 200 meter brede lagune herbergt afkalvende ijsbergen in de meest ingewikkelde en indrukwekkende vormen. Boottochten met onder andere een amfibievoertuig zijn hier dan ook razend populair.

Na een tocht van een jaar bereikt het afkalvende ijs – vaak in zwart/grijs of nog andere kleuren, afkomstig van het sediment dat de bewegende gletsjer met zich meesleurt of van de neerslag die erop neerdaalt – de open oceaan. Dat spektakel bewonderen we vanop de gitzwarte zandstranden aan de andere kant van de weg. Geen slecht woord over deze populaire plek, integendeel, maar iets rustiger en zeker even indrukwekkend zijn even verdrop de kleinere broertjes van de zuidelijke flank van de Vatnajökull-gletsjer: de gletsjermeren Fjallsárlón en Breiðárlón.

’s Avonds leggen we ons hoofd te rusten in het nieuwe Fosshotel Glacier Lagoon, uithangbord van een nieuwe generatie charmehotels waarmee IJsland anno vandaag graag uitpakt. En terecht. De hedendaagse reiziger wil (meestal) meer dan een bord soep en een bed voor de nacht. De kamers, gedecoreerd in hout en beton en afgewerkt met lavazwart schilderwerk, passen perfect bij het ruwe decor buiten.

DE GROENE HEL VAN LANDMANNALAUGAR

Authentiek 4×4-genot op openbare wegen, het is nog amper te vinden. Maar hier in IJsland kan je pakweg twee à drie maanden per jaar terecht op weg F208, een off-roadroute in het zuiden van het machtige vulkaaneiland. De F208 is een ruwe, mosgroene tocht over grillige wegen, langs venijnige flanken en door wilde rivieren. Het stof krijg je er gratis bij. Deze geregistreerde openbare wegen, die men alleen in de hoogzomermaanden opent en die je niet zonder terreinwagen kan of mag berijden, kunnen verraderlijk zijn. Vooral voor deze F208 is wat ervaring een must. Je moet immers meermaals rivieren doorkruisen, en dat vraagt toch enige behendigheid, technische kennis en een portie gezond verstand. En zin voor avontuur uiteraard. Oké, er zijn dus spelregels en maar logisch ook, want er is geen gsm-netwerk en bij problemen (lekke band of erger) ben je uitsluitend aangewezen op andere avonturiers.

Landmannalaugar is een dal in het binnenland van IJsland, ten oosten en niet ver van de beroemde vulkaan de Hekla. Het dal is één van de meest indrukwekkende wandelgebieden van het hoogland en is bekend om zijn ryolietgesteente. De omringende ryolietbergen zijn zeer kleurrijk: geel, rood, bruin en grijsgroen. Kenmerkend voor dit gesteente is dat reeds een klein beetje zonlicht de bergen als het ware doet oplichten, waardoor ze er vaak heel ‘helder’ uitzien. Het lavaveld Laugahraun, dat in het dal uitkomt, bevat veel obsidiaan, een zeldzaam, zwart glasachtig gesteente dat ook wel vulkanisch glas wordt genoemd. Het gebied is onderdeel van het natuurreservaat Fjallabak. Ons plan is niet zozeer de trekking te voet, maar de cirkeltour per 4×4. Want, luidens de website Dangerous Roads is dit een … juweeltje. In de sarcastische zin van het woord. Even citeren: “… De F208 (Fjallabaksleið nyrðri) is één van de gevaarlijkste wegen in IJsland, maar ook één van de mooiste autoritten van het land. Op veel plaatsen wordt de weg begrensd door een helling van honderden meters, onbeschermd door vangrails. Verwacht zeer zware rijomstandigheden met kuilen, rotsen, oneffen terrein en vele rivieren om te doorwaden…”

VEREIST: RIJERVARING- EN STALEN ZENUWEN

We hebben de nacht doorgebracht in het iconische Ranga-hotel en zijn vroeg vertrokken voor een scenic drive in wijzerzin om u tegen te zeggen. Deze weg door de Central Highlands is ruwe grind, op zijn ruigste deel 102 km lang en twijfel niet: enkel en alleen voor 4×4-voertuigen. De route kruist vooral in het zuidelijke deel verschillende rivieren, en is dus onberijdbaar na regenval. Maar vandaag is het droog, weliswaar met een schrale ijskoude wind, maar technisch bekeken zijn de rijomstandigheden goed, ook al omdat het dagenlang niet geregend heeft. Want al heeft deze weg reeds veel ego’s vernederd, onze ambitie is het om niet aan die lijst toegevoegd te worden.

“Niet voor mietjes en geen aanrader voor beginnende chauffeurs”, knipoogde de jobstudent vanochtend bij het ontbijt. We verwachtten ons aan zware rijomstandigheden met kuilen, rotsen en permanent oneffen terrein. Na amper tien kilometer blijkt dat helemaal te kloppen. Deze route vraagt om 100% concentratie. Vele stenen liggen met een scherpe kant naar boven. Kortom: onze banden zijn de grootste zorg. Langzaamaan vorderen we. Omdat het op de parking van Landmannalaugar veel te druk is, besluiten we enkele kilometers verderop ons lunchpakket te nuttigen. Daarna wordt het een tochtje waterworld, de ene na de andere rivierdoorsteek. Bij het oversteken van deze rivieren moet je de stroming, de diepte en de aard van de rivierbedding beoordelen voordat je erin rijdt.

Als een rivier er gevaarlijk uitziet, is dat waarschijnlijk ook het geval. Dit is één van de beroemdste F-wegen van het land. In de praktijk komt dat neer op telkens stoppen, naar de peilstokken of naar andere voertuigen kijken, de invalshoek kiezen en dan – in low gear – traag en aan een constante snelheid ‘crossen’. De F208 is adembenemend en heeft terecht een geduchte reputatie. Ja, onze vaardigheid wordt getest en het is zeker geen parcours
voor angsthazen achter het stuur. Maar om dit nu te klasseren als “één van ’s werelds gevaarlijkste routes”, dat lijkt ons overdreven. Weten waar je aan begint, en over het juiste voertuig beschikken is evident, net als je rijkennis inschatten. If you don’t know what you’re doing, don’t do it!

NAAR DE ZIEL VAN HET ECHTE IJSLAND

Mist en regen escorteren ons ontbijt. Wild at heart. Maar dat hoort ook zo. Omdat onze vlucht pas in de namiddag vertrekt, hebben we een laatste route uitgestippeld richting Keflavik Airport, via achterafweggetjes: de F249, de 261, de 30, de 34 en zo naar de 427. Onderweg is het duivelskermis. Regen, onweer, regenbogen, maar ook hagel. De IJslandse natuur laat reiziger noch fotograaf onberoerd. “Did you have a good time?”, vraagt het meisje van het autoverhuurbedrijf, terwijl ze in een vlaag van natte sneeuw een snelle check doet. Hoe krijgen we haar dat in een paar woorden uitgelegd?

IJSLAND PRAKTISCH

Noorderhuis biedt het hele jaar door autorondreizen op IJsland aan. ‘s Zomers volstaat een personenwagen om de hoogtepunten langs de ringweg te verkennen. Wie liever landinwaarts trekt of een winterse roadtrip verkiest, dient een 4×4 te huren. Ontdek de suggestieroutes van Noorderhuis op www.noorderhuis.travel.

Dit artikel is een onderdeel van het reismagazine 55° Noord (editie 2021) van reisjournalist Gerrit Op de Beeck. Ben je hongerig naar meer inspiratie en boeiende reisverhalen over het Hoge Noorden, bestel dan dit magazine en ontvang deze in hoogwaardige kwaliteit om thuis op je gemak te doorbladeren.

Klik hier om het magazine te bekijken.